Zo Breng je Rust in je Gezin tijdens een Scheiding

In deze blogpost duiken we dieper in de tweede stap van ons “Stappenplan voor meer rust en harmonie binnen je gezin tijdens en na scheiding“: Eerst luisteren, dan praten. Waarom is het zo belangrijk om eerst te luisteren? Hoe kan dit bijdragen aan een effectievere en respectvollere communicatie, zowel tussen de ouders als met de kinderen?

Iedereen wil gehoord worden. Waarom luisteren we dan zo slecht? We denken dat luisteren een automatisch proces is, waaraan we geen aandacht hoeven te besteden. Maar met aandachtig luisteren valt een wereld te winnen. Echt luisteren tijdens een gesprek is een kunst – maar gelukkig een kunst die iedereen kan leren.

 

Luisteren is de brug naar verbinding

Wanneer je leert luisteren om te begrijpen, zul je de gevoelens en behoeften van je kinderen en de andere ouder beter begrijpen, dit noemen we ook wel: empatisch luisteren. Dit is niet alleen een vaardigheid, maar een fundamenteel aspect van communicatie dat vaak over het hoofd wordt gezien tijdens de emotionele achtbaan van een scheiding. Empathisch luisteren wordt een extra uitdaging wanneer er allerlei emoties tussen zitten. Het vergt inspanning om door de lagen van verdriet, woede en frustratie heen te luisteren en de kern van wat de ander werkelijk voelt en nodig heeft te begrijpen. Het is gemakkelijk om in de valkuil van misverstanden en ruzies te vallen.

 

“Pas wanneer je leert te luisteren om te begrijpen, in plaats van te luisteren om te reageren, ontstaat er echt contact.” – Stephen Covey

In mijn praktijk vertel ik ouders graag over het gedachtengoed van Stephen Covey, welke hij heeft beschreven in zijn boek ‘De zeven eigenschappen van effectief leiderschap’. Van de zeven eigenschappen die Stephen Covey beschrijft, is dit de vijfde eigenschap: Eerst begrijpen, dan begrepen worden. Ofwel: Luister voordat je praat. Voor kinderen heeft zijn zoon S.Covey het boek De zeven eigenschappen van Happy Kids geschreven (tip).

Pas als je daadwerkelijk begrijpt wat de ander wil zeggen, ontstaat verbindende communicatie. Door empathisch te luisteren voelt de ander zich gezien, begrepen en serieus genomen. Hierdoor geef je de ander ruimte om over zijn of haar gevoelens te praten. Zo kun je dieper met elkaar in gesprek gaan en elkaar echt bereiken. Dit proces mag dan simpel lijken, maar het vergt veel tijd, geduld en discipline om het op te zetten.

 

Luister naar je kinderen

Begrijpen wat kinderen niet zeggen tijdens een scheiding

Een scheiding is vaak een emotionele achtbaan voor ouders. Het kan moeilijk zijn om je eigen gevoelens opzij te zetten en aandacht te geven aan die van je kinderen. Toch is het juist in deze tijd heel belangrijk om goed naar hen te luisteren.

Voor kinderen is de scheiding verwarrend. Ze verliezen vaak hun huis, buurt, opa’s en oma’s, en zelfs hun ouders zoals ze die kenden. Dit is veel om te verwerken en het komt vaak hard aan.

De spanningen tussen ex-partners maken het voor kinderen nog moeilijker. Boosheid en verdriet maken deel uit van het rouwproces van ouders, en dit proces kost tijd. Dit is extra lastig voor kinderen, omdat ze juist dan meer steun nodig hebben, terwijl de aandacht van hun ouders vaak afneemt.

Actief naar je kinderen luisteren: Ontdek wat ze écht voelen

Bied je kinderen een veilige en ondersteunende omgeving waarin zij zich vrij voelen om hun gedachten en emoties te uiten. Wees geduldig en oordeel niet over wat ze te zeggen hebben, zelfs als het niet overeenkomt met jouw perspectief. Laat hen weten dat hun gevoelens gehoord worden en er toe doen. Dit betekent niet alleen luisteren naar wat ze zeggen, maar ook naar wat ze misschien niet rechtstreeks uitspreken. Soms communiceren kinderen hun gevoelens via gedrag, tekeningen of veranderingen in hun routine. Door aandacht te schenken aan deze signalen, kunnen ouders een dieper inzicht krijgen in wat hun kinderen doormaken.

Samen plezierige momenten beleven

Geniet van de momenten dat jullie samen zijn, ook al is het soms maar kort. Zorg voor leuk en plezierig contact. Doe samen dingen die jullie allebei leuk vinden, zoals:

• Een spelletje spelen
• Samen zwemmen
• Een fietstocht maken
• Naar een wedstrijd gaan

VIP-tijd

Doe niet altijd alles met het hele gezin. Zorg voor tijd met je kinderen (zonder je nieuwe partner). Doe ook iets met elk kind apart. VIP-tijd betekent dat je kind centraal staat.

Plan VIP-tijd door bijvoorbeeld eens per week een VIP-kaartje op hun kussen te leggen. Dit laat zien dat ze belangrijk zijn. Kinderen waarderen het ook om zeker eens per jaar een dag alleen met vader of moeder op stap te gaan en zelf het programma te kiezen. Ondersteun je kind ook door hen hun eigen VIP-kaartjes te laten maken, zodat ze kunnen aangeven wanneer ze tijd alleen met jou nodig hebben.

Zo kunnen ouders een basis leggen voor een open communicatie en een gezond gezinsleven, zelfs in moeilijke tijden.

 

Luister naar de andere ouder

Tijdens en na een scheiding kan communicatie tussen ouders een uitdaging zijn, vooral als het gaat om co-ouderschap en andere cruciale kwesties. Hier zijn enkele concrete stappen die ouders kunnen nemen om dit te bereiken:

 

1. Stel een luistermodus in: Bereid jezelf mentaal voor om te luisteren in plaats van te reageren. Dit helpt om een open en ontvankelijke houding te creëren. Laat je ex-partner uitpraten zonder te onderbreken of te oordelen.
2. Gebruik actief luisteren: Maak oogcontact, knik, en gebruik verbale aanmoedigingen zoals “ik begrijp het” om te tonen dat je luistert.
3. Reflecteer en parafraseer: Herhaal wat de ander heeft gezegd in je eigen woorden om te laten zien dat je begrijpt wat ze bedoelen.
4. Erken de gevoelens van de ander: Toon begrip door de gevoelens van de ander te bevestigen, bijvoorbeeld: “Ik begrijp dat je je gefrustreerd voelt over het huidige schema.”
5. Vraag om Verduidelijking: Als iets niet duidelijk is, vraag om verduidelijking in plaats van aannames te doen.
6. Stel open vragen: Nodig de andere ouder uit om meer te delen door vragen te stellen zoals: “Hoe zie jij de verdeling van de vakanties?”
7. Neem een pauze indien nodig: Als een gesprek emotioneel geladen raakt, neem een korte pauze om te kalmeren.
8. Gebruik ‘Ik’-Boodschappen: Communiceer je gevoelens door ‘ik’-boodschappen te gebruiken in plaats van beschuldigende ‘jij’-uitspraken.
9. Zoek gemeenschappelijke grond: Zoek naar punten van overeenstemming, hoe klein ook, om een basis te vormen voor constructieve gesprekken.
10. Beoefen geduld en empathie: Plaats jezelf in de schoenen van de andere ouder en luister zonder te onderbreken of te oordelen.

Door deze stappen te volgen, kunnen ouders een meer constructieve en begripvolle manier van communiceren ontwikkelen. Dit leidt niet alleen tot betere beslissingen voor hun kinderen, maar helpt ook om een respectvolle en samenwerkende relatie te onderhouden, zelfs na de scheiding.

 

Luister naar jezelf

Het is belangrijk om naar je eigen behoeften en gevoelens te luisteren. Dit helpt je om duidelijker en doelgerichter te communiceren. Zelfreflectie is hierbij essentieel, omdat je zo beter begrijpt wat je echt nodig hebt en hoe je dit kunt uiten zonder conflicten te veroorzaken.

Je kunt oefenen met naar jezelf luisteren door je gedachten en gevoelens zonder oordeel te observeren. Door te voelen wat je voelt, leer je jezelf beter kennen. Dit helpt je ook om anderen beter te begrijpen en rekening met hen te houden.

Om goed met emoties en gevoelens om te gaan, kun je deze stappen volgen:
1. Herkennen: Wat voel ik precies?
2. Benoemen: Hoe heet dit gevoel?
3. Accepteren: Het is oké om me zo te voelen.
4. Uiten: Uit je gevoelens op een manier die niet schadelijk is voor jezelf en anderen.

Op deze manier kun je uiteindelijk je emoties loslaten.

Neem de tijd voor jezelf, zodat je als ouder in balans blijft. Een evenwichtige ouder kan beter voor de kinderen zorgen.

 

Als je praat, herhaal je alleen wat je al weet. Maar als je luistert, kun je iets nieuws leren.”
Dalai Lama

De Basis voor Harmonieuze Communicatie

De sleutel tot succes ligt in open, eerlijke communicatie tussen beide ouders. Luister actief naar elkaar en begrijp elkaars perspectieven en behoeften. Door eerst te luisteren, creëer je een veilige ruimte waar iedereen zich gehoord en begrepen voelt. Het vermogen om te praten over wat er gaande is en samen te werken aan oplossingen is van onschatbare waarde voor het welzijn van jullie kinderen. Dit helpt je kinderen om zich veilig en gesteund te voelen in deze moeilijke tijd.

Lees ook onze andere relevante blogpost: Luister naar je kind